PERSPEC✝IVA XV 2016 nr 2 (29)
S ł o w o w s t ę p n e
Rok 2016 dla diecezji legnickiej jest szczególny. Pośród wielu faktów, u podstaw których znajdują się konkretni ludzie i rozliczne sprawy oraz inicjatywy, jedno wydarzenie jawi się jako wysoce specyficzne. Chodzi o Wydarzenie Eucharystyczne, zwane popularnie „cudem eucharystycznym”. Kalendarium wydarzeń przedstawia się następująco:
- 25 grudnia 2013 r., Narodzenie Pańskie – księdzu udzielającemu Komunii św. w sanktuarium św. Jacka w Legnicy wypadł z puszki Komunikant. Podniósł go i umieścił w kielichu z wodą w tabernakulum
- 5 stycznia 2014 r. – na zanurzonym Komunikancie zauważono plamę sprawiającą wrażenie krwi. O całej sytuacji został poinformowany bp Stefan Cichy. Rozpoczęto obserwację zjawiska, a następnie badania naukowe
- 10 kwietnia 2016 r. – bp Zbigniew Kiernikowski upublicznia Wydarzenie Eucharystyczne
- 2 lipca 2016 r. – bp Zbigniew Kiernikowski instaluje relikwie Wydarzenia Eucharystycznego w sanktuarium św. Jacka w Legnicy. Tego dnia pod przewodnictwem pasterza diecezji odprawiono nabożeństwo ekspiacyjne w katedrze legnickiej, następnie odbyła się procesja do kościoła pw. św. Jacka, gdzie celebrowano Eucharystię.
W uroczystość wystawienia do publicznego kultu relikwii Ciała Pańskiego, bp Zbigniew Kiernikowski w wygłoszonej homilii powiedział m.in.:
Stajemy przed tajemnicą. Bóg dał największy znak, którym jest Jezus Ukrzyżowany. On nas ratuje z naszych upadków. Jezus nie użył swojej mocy dla siebie, ale dla przywrócenia nas Bogu. Tę tajemnicę zawarł w Eucharystii, w przeddzień swojej męki. W niej zawarł całą swoją historię. Jezus ratuje nas kosztem siebie, daje nam siebie do spożycia. W tym zawarta jest moc, która podnosi nas z upadków, która leczy nasze życie.
To szczególne wyróżnienie diecezji legnickiej, duszpasterzy i katolików świeckich, jest bez zastrzeżeń dla wszystkich chrześcijan, a zwłaszcza dla mieszkańców Legnicy, powodem do dumy – z pewnością niezasłużonej. Ale na pewno to Wydarzenie Eucharystyczne staje się wyzwaniem do odnowienia i pogłębienia miłosnej relacji z Panem Jezusem, tak „namacalnie” obecnym w Przenajświętszej Eucharystii. Ten legnicki Znak Czasu rzeczywiście przemawia. Niech przemówi również i do Nas – szanownych Czytelników i Twórców tego czasopisma.
Ks. Bogusław Drożdż
Redaktor naczelny
Artykuły
Ks. Tomasz Bunikowski
Święta Jadwiga Śląska w dziejach i kulturze Wlenia
ST. JADWIGA OF SILESIAIN THE HISTORY AND CULTURE OF WLEŃ
Abstract
The paper describes the cult of St. Jadwiga of Silesia which developed in small town, Wleń. The Saint stayed in Wleń many times what is manifested by two churches in Wleń founded by the Saint. The paper also describes modern forms of cult which is propagated by young people of local school, the St. Jadwiga of Silesia. Thanks to initiatives taken by the community of school and cooperation with the St. Nicholas the Bishop Parish in Wleń it was managed to get the relics of the saint to town. In Wleń, it also came into being the path of St. Jadwiga, commemorating the scenes from Her life.
Ks. Jacek Froniewski
Marcina Lutra nauka o ofierze eucharystycznej. Jej ocena w orzeczeniach Soboru Trydenckiego oraz możliwości reinterpretacji w świetle współczesnych dokumentów dialogu katolicko-luterańskiego
MARTIN LUTHER’S TEACHING ON THE EUCHARISTIC OFFERING.ITS ASSESSMENT IN THE FINDINGS OF THE COUNCIL OF TRIDENTAND POSSIBILITIES OF REINTERPRETATION IN THE LIGHTOF CONTEMPORARY DOCUMENTSOF THE CATHOLIC-LUTHERAN DIALOGUE
Abstract
The 500th anniversary of the Reformation celebrated in 2017 is an opportunity to reflect on Martin Luther’s theology from today perspective, which since the Second Vatican Council has been being shaped by the ecumenical paradigm. The Eucharistic sacrifice theme con-stituted in the 16th century one of the fiercest controversies between Luther and the Catholic Church. Luther criticised here three organically interconnected aspects: the ex opere operato principle, the understanding of the mass as Christ’s sacrifice and that of the mass as Church’s sacrifice. The paper presents Luther’s views on these points, the assessment of those views made by the Council of Trident and possibilities of contemporary reinterpretation in the Catholic-Lutheran dialog. In conclusio ns the author indicates further outlooks of this dialog whose goal is the communion of the Lord’s Table.
Marek Janik
Beliar – szatan czy jego reprezentant? Pawłowa koncepcja Beliara
BELIAR – SATAN OR HIS REPRESENTATIVE?ST. PAUL’S CONCEPTION OF BELIAR
Abstract
The term belial bĕli-yaal is a Hebrew adjective meaning “worthless” from two common words beli (“without”) and ya’al (“value”). It occurs twenty-seven times in the Masoretic Text. The term belial appears frequently in the Dead Sea Scrolls. In the Dead Sea Scrolls, Belial is further contrasted with God and appears as the arch enemy of God. These are the Angel of Light and the Angel of Darkness. The followers of Belial are often referred to as the “sons of darkness”. Belial is also mentioned in the Testaments of the Twelve Patriarchs. The author of the work seems to be a dualist because he presents Belial as God’s opponent. Belial is also portrayed as the angel of lawlessness. The Testaments have the same view on Beliar as the documents from Qumran, except for the fact that Beliar’s power is regarded in the Testaments as already broken by mean of the first coming of Christ. Paul (or editor) possibly chose the term belial because he wanted a personal name as the antithesis of Christ. Consequently, there can be no harmony between Christ, who is light, and dark Belial. The text 2 Kor 6,14-7,1 also shares similarities with writings from the Dead Sea Scrolls, particularly with its use of the contrasting phrases “righteousness and lawlessness”, “light and darkness”, and “Christ and Belial”.
Ks. Tomasz Karpeta
Środki dowodowe potrzebne do uzyskania pewności moralnej przy rozpoczęciu postępowania kanonizacyjnego przez biskupa diecezjalnego
THE BODY OF EVIDENCE NEEDED FOR OBTAINING OF MORAL CERTAINTY IN STARTING THE CANONIZATION PROCESS BY THE DIOCESAN BISHOP
Abstract
The author of the paper enters into the issue of the moral certainty in the canonization process. He gives some thoughts to the fact what is difference between the moral certainty in the canonization process and certainty of the canonization process. The author points out the body of evidence which is used in preparation to the process, and persons who are obliged to collect information, so that the diocesan bishop, having achieved the moral certainty, could start canonization case.
Daria Ewa Klich OSU
Urszulanki wrocławskie. Sto lat klasztoru „Sancta Angela” w Bardzie Śląskim (1916-2016)
URSULINES FROM WROCŁAW. 100 YEARS OF THE CONVENT “SANCTA ANGELA” IN BARDO ŚĄSKIE (1916-2016)
Abstract
The history of the Ursulines in Wroclaw both in its initial stage as in the later years reflects the complicated fate of Silesia – its frequent and profound changes in the political situation. Those changes prevented the duration of longer periods of social and cultural stabilization and often threatened the existence of religious orders and their apostolate. The Ursuline sisters were all the time devoted to education – bringing up girls in schools and boarding schools. Despite of the turbulant history the Ursuline sisters have tried to continue their mission with confidence and enthusiasm working in the spirit and charism of St. Angela up till now in the capital of Lower Silesia.
Mieczysław Kuriański
Unia brzeska (1596): geneza, zawarcie i dalsze losy
UNION OF BREST (1596): GENESIS, CONCLUSION AND FURTHER FATES
Abstract
In the fourteenth century Poland by dynastic connections entered into a closer relationship with the Ruthenian princes. Inheriting some of the principalities its borders expanded to the east. The orientalization process of Poland intensified after the conclusion of the Polish--Lithuanian union in Kreva (1385) and Lublin (1569). It has led to the Republic of Poland of Two Nations. The result of this fact were a ethnic and religious mosaic, Christianity of Greek rite and Roman one, which entailed a number of concerns. The universal Church has always cherished the idea of unity, according to the will of the Lord: “To be one.” Despite the great schism in 1054 Rome strived to unite the Churches. It is worth to mention even the union of Lyon (1274) and the one of Florence (1439). Both came to nothing. In 1595, the union was concluded in Rome with the Orthodox Church in the Polish-Lithuanian state, in the following year confirmed in Brest on the Bug, and signed by the king. Zygmunt III Waza, Jesuits and most of the Ruthenian bishops supported it. The Uniate Church has preserved its rite, discipline and habits, recognizing the Catholic theology and the supremacy of the pope. The uniate clergy required a number of social and political privileges. Unfortunately, due to the negative position of the influential Ruthenian duke, Konstanty Ostrogski, as well as some bishops of the Orthodox Church, was established disuniate Church. The union of Brest has got two main objectives: Resist the Moscow Patriarchate (1589), which claim a right to jurisdiction beyond the borders of Russia over Orthodox believers, and improve the level of education and intellectual culture of the Ruthenian Church in Poland. After the loss of independence Polish, the union was at the hands of tsars a convenient tool for inciting religious discords. Tsarist authorities regarded the uniates as traitors to the true faith – Orthodoxy. At the end of the nineteenth century the tsars crushed definitively the Uniate Church. The steadfast followers descended to the underworld. Some of the uniates perished, as Josaphat Kuncewicz and the Martyrs of Podlasie. The Uniate Church developed freely under Austrian rule. After World War II, communism destroyed all manifestations of religious worship. The Uniate Church revived and began its ministry in the days of the presidency of M. Gorbachev. It exists not only in the Slavic countries of Europe, but also on the other continents. The Greek Catholic Church is an enrichment of the universal Church and of Polish history.
Ks. Józef Mandziuk
Zgromadzenie Sióstr św. Jadwigi w (archi)diecezji wrocławskiej do 1945 roku
CONGREGATIO SORORUM SANCTE HEDVIGSIN THE ARCHDIOCESE OF WROCŁAW TILL 1945
Abstract
The purpose of the paper is synthetic presenting the activity of the sisters of St. Jadwiga within the diocese of Wrocław from coming into existence of congregation till the end of World War II. The congregation was founded in 1859 in Wrocław by God’s servant Rev. Robert Spiske, canon of cathedral chapter in Wrocław. In towns and villages the nuns founded the institutions and run activities during the natural disasters and in times of de-veloping industry. They helped the poor and the sick at homes, hospitals and care institutions. They also surrounded children and young people by educational and teaching care, together with the girls morally endangered in big municipal agglomerations. After ending the second World War the Hedvigs had to leave the Silesia and they were replaced by the Polish Sisters of St. Jadwiga.
Wojciech Mucha
Wierność wartościom czy czasom? O ideach wychowawczych Związku Harcerstwa Polskiego na przestrzeni wieków
FAITHFULNESS TO VALUES OR TIMES? ABOUT EDUCATIONAL IDEASOF POLISH SCOUTING ASSOCIATION OVER THE CENTURIES
Abstract
It can be said on dynamic ways of shaping the educational ideas of the Polish Scouting Association over the centuries. The purpose of the paper is answer for the fundamental question: if the Polish Scouting Association is faithful to the values or to the times? For the raised question, the author of the paper is looking for an answer within the history of experiences of the Polish Scouting Association, starting from its coming into being, through communists times of interception, up till the scouting idea being shaped after 1989.
Marcin Musiał
Twórcy i fundatorzy wyposażenia kościoła pw. Matki Bożej Bolesnej w Legnicy w świetle XVIII-wiecznej kroniki klasztoru Franciszkanów reformatów
CREATORS AND FOUNDERS OF THE EQUIPMENTIN THE SORROWFUL MOTHER CHURCH IN LEGNICAIN THE LIGHT OF 18TH CENTURY CHRONICLEOF FRANCISCAN REFORMERS MONASTERY
Abstract
The purpose of the paper is on one hand watching in curiosity of unpreserved interior of the Sorrowful Mother Church in Legnica. This Church was adjoining to the monastery building located just close to the gate of Chojnów. From the other hand the paper invites to wider discourse on used to the date source, i.e. written in the secondary half of 18th century chronicle copy of order of reformers in Legnica which currently there is in collections of the National Archives in Prague. That’s exactly information included in it, allowed to reconstruct primeval disposition of interior of the church together with outline of its iconographic program.
Andrzej Sobieraj
Teologia tajemnicy w ujęciu Romana E. Rogowskiego
THEOLOGY OF MYSTERY IN ROMAN E. ROGOWSKI’S POINT OF VIEW
Abstract
Theology of the mystery of God as its center, is the heart and mind of the Christian faith. It is the beginning of consideration of any other mystery the man asks about. It is the beginning of understanding the meaning of existence, destination and purpose of human existence. It is space where one realizes the necessity of humility of their own life and the surrounding reality. Finally, it is a place where one can notice their own limitations and insufficiency. It is in this very perspective and on a very current way theology of the mystery and the Mystery of God is approached by the priest Roman E. Rogowski. In his work he attempts to define, understand and present the essence of the mystery in a modest way. The Wroclaw theologian draws attention not only to the real existence of the mystery in the spiritual world of a man but also points out the increasing presence of the mystery in the world of modern science. However, the most important thing for him is the Mystery of God experienced in human life through the sensus mysterii. The mystery of hidden God but outgoing to a man, Transcendent God, however, present in the midst of creation. The God who is here and now for a man and with a man. The invisible God but always present among his creation.
Ks. Grzegorz Sokołowski
L’amore all’origine dell’agire
MIŁOŚĆ PRZYCZYNĄ DZIAŁANIA
Streszczenie
W Sumie Teologicznej, w części poświęconej uczuciom, św. Tomasz z Akwinu stawia pytanie: czy miłość jest przyczyną wszystkiego, co kochający czyni? Gdy uczucia w życiu ludzkim są nieopanowane, stają się siłą niszczycielską, natomiast opanowane przez rozum i należycie skierowane przeobrażają się w potężną i niezastąpioną siłą napędową twórczego ducha ludzkiego. Wychowanie uczuć, obok wychowania rozumu i woli, to jedno z głównych zadań etyki. Dla św. Tomasza każde działanie, z jakiegokolwiek by uczucia pochodziło, wypływa z miłości jako pierwszej przyczyny. Tak więc inne uczucia nie są zbędne, skoro są przyczynami najbliższymi. W studium działania ludzkiego św. Tomasz zaznacza, że jest ono dynamicznym wymiarem bytu. Obecne działanie wypływa z działania przeszłego i rozciąga się na działanie przyszłe. Siła miłości wiąże się z działaniem ludzkim. W miłości odnajduje się dynamika relacji międzyludzkich, które konkretyzują się w zależności od zakresów tych relacji i specyficznej historii każdego człowieka.
LOVE AS THE CAUSE OF ACTION
Abstract
In Summa theologiae St. Thomas Aquinas, in the part devoted to feelings raises the question: is love a cause of everything? Feelings in the human life, when they are uncontrolled become destructive force, while controlled by reason and duly directed they are transformed into the powerful and irreplaceable driving force of the creative human spirit. Education of feelings, besides education of reason and will is one of the main tasks of ethics. For St. Thomas Aquinas each action, from whatever feeling comes, arises from love as the first cause. So other feelings are not unnecessary, since they are the closest causes.
Rafał Szopa
Problem pluralizmu religijnego a tomistyczna teoria partycypacji bytu
PROBLEM OF THE RELIGIOUS PLURALISMAND THE THOMAS’ PARTICIPATION THEORY OF BEING
Abstract
Religious pluralism is a metaphysical challenge. In the article the effort to assess religiosus pluralism from the theory of participation’s point of view has been taken. In the light of this theory religiosus pluralism may be treated as a fact, not as a postulate. Similarities between religions are the result of common for all people religiousness that is a characteristic of human nature and defferencies comes from humans’ ways of reading the same nature and responding to God’s Revelation
Ks. Adam Szpotański
Pius XII defensor civitatis
PIUS XII DEFENSOR CIVITATIS
Abstract
The pontificate of Pius XII was one of the most remarkable in the whole history of the Church. As Pope try to do as soon as the end of World War II. As a diplomat extremely carefully he brewed word that his statement was not used against the innocent. He defended civilization and dignity of the human person also after World War II.He contributed to convene the Second Vatican Council.
Teksty źródłowe
Kazimiera Jaworska
Oskarżenie i skazanie ks. kanonika Adama Szczepana Łańcuckiego
Recenzje i omówienia
- Całość recenzji i omówień -
Paweł Toboła-Pertkiewicz
De Valera. Gigant polityki irlandzkiej i jego epoka
Warszawa 2015, ss. 244
(Piotr Sutowicz)
Dekanat Kąty Wrocławskie. Część XII
Red. Mieczysław Kogut, Stanisław Cały
Kąty Wrocławskie 2016, ss. 263
(Ks. Norbert Jerzak)
Edith Stein Jahrbuch 2015
Hrsg. im Auftrag des Teresianischen Karmel in Deutschland und Österreich
(Unbeschuhte Karmeliten) unter ständiger Mitarbeit der Edith Stein
Gesellschaft in Deutschland und Österreich
Echter Verlag, ss. 300
(Ks. Jerzy Machnacz)
Peter Longerich
Goebbels. Apostoł diabła
Warszawa 2014, ss. 933
(Ks. Adam Szpotański)
Patrycja Gąsiorowska
Konwent klarysek krakowskich do końca XVIII wieku.
Studium prozopograficzne
Kraków 2015, ss. 470 + płyta CD
(Anna Sutowicz)
Göran Hägg
Mussolini. Butny faszysta
Warszawa 2015, ss. 447
(Ks. Adam Szpotański)
Alois Maria Haas
Mystische Denkbilder
Freiburg i. Br. 2014, ss. 823
(Ks. Jerzy Machnacz)
Jörg Baberowski
Stalin. Terror absolutny
Warszawa 2014, ss. 599
(Ks. Adam Szpotański)
Mieczysław Kogut
Zeszyty historyczne Kościoła katolickiego w Kluczborku. Część XVI
Kluczbork 2016, ss. 473
(Ks. Norbert Jerzak)
NOTY O AUTORACH ARTYKUŁÓW
Bunikowski Tomasz
kapłan diecezji legnickiej, doktorant II Katedry Teologii Dogmatycznej Papieskiego
Wydziału Teologicznego we Wrocławiu.
Froniewski Jacek
kapłan archidiecezji wrocławskiej, doktor nauk teologicznych (teologia dogmatyczna),
magister geografii Uniwersytetu Wrocławskiego, sekretarz generalny
Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu, adiunkt I Katedry
Teologii Dogmatycznej Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu.
Janik Marek
doktor nauk teologicznych (teologia biblijna), funkcjonariusz Policji.
Jaworska Kazimiera
doktor habilitowany nauk humanistycznych (historia), profesor Papieskiego
Wydziału Teologicznego we Wrocławiu oraz Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej
im. Witelona w Legnicy, kierownik Katedry Historii Wychowania
Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu.
Karpeta Tomasz
kapłan diecezji bielsko-żywieckiej, doktorant Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.
Klich Daria Ewa
urszulanka (OSU), doktor nauk teologicznych (historia Kościoła), archiwistka wspólnoty urszulanek we Wrocławiu.
Kuriański Mieczysław
doktor habilitowany (historia Kościoła), absolwent Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu.
Mandziuk Józef
kapłan archidiecezji wrocławskiej, profesor nauk humanistycznych (historia Kościoła).
232 Noty o autorach artykułów
Mucha Wojciech
doktorant Niestacjonarnych Studiów Doktoranckich Nauk o Polityce, Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Musiał Marcin
doktorant Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego.
Sobieraj Andrzej
doktor (teologia dogmatyczna), rejonowy wizytator nauczania religii w diecezji zielonogórsko-gorzowskiej, wykładowca w Instytucie Filozoficzno-Teologicznym im. Edyty Stein w Zielonej Górze (sekcja PWT we Wrocławiu).
Sokołowski Grzegorz
kapłan archidiecezji wrocławskiej, doktor habilitowany nauk teologicznych (katolicka nauka społeczna), profesor Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu, kierownik Katedry Katolickiej Nauki Społecznej i Socjologii Religii we Wrocławiu.
Szopa Rafał
doktor nauk teologicznych (filozofia chrześcijańska), asystent w Studium Nauk Humanistycznych i Społecznych Politechniki Wrocławskiej.
Szpotański Adam
kapłan diecezji legnickiej, doktor nauk teologicznych (historia Kościoła).
